کمردرد بعد از سرماخوردگی دومین عامل مراجعه ی بیماران به پزشک است. همچنین پنجمین علت رایج بستری شدن در بیمارستان ها است و سومین جراحی شایع، در مورد بیماران کمردردی صورت می پذیرد. شاید جالب باشد که بدانید شکایت ۵۶ درصد از مردم کل دنیا هم بلافاصله بعد از بیدار شدن از خواب یا انجام فعالیت های زناشویی، از کمردرد است و بهتر است این را هم بگوییم که کمردرد فقط به دلیل بلند کردن اجسام سنگین یا بد خوابیدن به وجود نمی آید بلکه مجموعه عوامل و عادات غلطی که هر فرد در طول روز و فعالیت های روزانه اش آنها را دنبال می کند، باعث به وجود آمدن این درد کمرشکن می شوند. دراین بخش ما به چند عادت غلطی که ابتلا به کمردرد را در پی دارند اشاره و راه حل کنار گذاشتن آن عادت را هم عنوان می کنیم، تا اگر شما هم از درد کمر رنج می برید، بتوانید عادت های غلط تان را بشناسید و آنها را رفع کنید.
۱) پشت میز نشینی
آیا می دانید که نشستن، چهل درصد از ایستادن به ستون فقرات شما فشار وارد می کند؟ خیلی از افراد بعد از چند روزی که کار زیاد، تمام وقت شان را پر می کند از دردکمر هم علاوه بر خستگی روحی شکایت دارند و شاید ندانند که نشستن بیش از حد، آن هم در وضعیتی غیرمتعارف و غیر استاندارد به کمرشان آسیب رسانده است. ماهیچه های کمر وقتی که ساعات زیادی بی کار و در یک وضعیت قرار می گیرند، ضعیف می شوند و این ضعف باعث احساس درد می شود، نشستن در زاویه ۱۳۵ درجه کمک شایانی به کاهش فشار روی ستون فقرات تان می کند. بنابراین هر چند دقیقه یک بار از حالت نود درجه یا کمتر خارج شوید و کمی لم دهید و به حالت ۱۳۵ درجه دربیایید.
۲) رانندگی های طولانی مدت
رانندگی های طولانی مدت، آن هم در حالتی که گردن و شانه ها به سمت جلو خم باشند، سبب سفت شدن قفسه سینه و در نتیجه فشار آمدن به گردن و ستون فقرات می شود. بنابراین کمردرد، مشکل غیرقابل تصوری در میان رانندگان بین شهری و حتی درون شهری نیست. این اشخاص باید در زاویه نود درجه بنشینند و صندلی خود را به فرمان ماشین نزدیک کنند تا هیچ گونه کششی به سمت جلو نداشته باشند. هر دو یا سه ساعت یک بار هم توقف کنند و پنج دقیقه نرمش انجام دهند.
۳) فراموش کردن فعالیت های ورزشی
نتایج جدیدترین تحقیقات نشان داده اند که چهل درصد از افرادی که بعد از ابتلا به کمردرد، دور ورزش را خط کشیده اند یا فعالیت های ورزشی شان را کم کرده اند، شدت درد کمرشان بیشتر شده است. به گفته ی وی متخصصین و جراحان ستون فقرات، ورزش کردن برای بهبود بسیاری از بیماری ها مؤثر است. پیاده روی های سبک و منظم و انجام دادن نرمش هایی مانند خم کردن بدن و رساندن نوک انگشتان دست تا زیر زانو برای التیام درد کمر بسیار مفید است.
۴) نادیده گرفتن فعالیت هایی مانند یوگا
شاید برای تان عجیب باشد اگر بگوییم یوگا نه تنها باعث کاهش استرس می شود. بلکه تا حد قابل قبولی دردهایی مثل کمردرد را هم کم می کند. به گفته ی محققان دانشگاه واشنگتن براساس تحقیقی که روی ۱۰۱بیمار مبتلا به کمردرد انجام داده اند، انجام فعالیتی مثل یوگا که نفس عمیق و آرامش جسم و تن در طول فعالیت را در پی دارد، می تواند اثر به سزایی در کاهش کمردرد در کنار ورزش های فیزیکی دیگر داشته باشد.
۵) اعتیاد به شکستن قولنج
کم نیستند افرادی که برای التیام درد کمرشان یا از روی عادت، اقدام به شکستن قولنج خود می کنند و نمی دانند که این کار نه تنها دردشان را کم نمی کند، بلکه به مرور زمان باعث به وجود آمدن یا تشدید آسیب های کمری شان می شود. شما برای اینکه کمردرد نگیرید، به ماهیچه های کمری قوی و ستون فقراتی سالم نیاز دارید، بنابراین سعی کنید این عادت اشتباه را از سرتان خارج کنید و هر وقت احساس کردید که کمرتان ناراحت است، به جای شکستن قولنج، چند نرمش ساده انجام دهید. خم شدن به پایین و طرفین به صورت آرام آرام می تواند میل به شکستن قولنج را در وجودتان سرکوب کند.
۶) تغذیه نامناسب
شاید کمتر کسی فکر کند که تغذیه هم می تواند در کاهش کمردرد موثر باشد، اما دانشمندان اعتقاد دارند که تغذیه ی مناسب همان قدر که می تواند در داشتن قلب و وزن و فشار خونی متناسب و سالم مؤثر باشد، می توان برای جلوگیری از کمردرد هم مفید واقع شود. نتیجه ی تازه ترین تحقیقات نشان می دهند که تغذیه ی نامناسب و در نتیجه سوخت و ساز شیمیایی نامتناسب در بدن باعث افزایش ارسال سیگنال های عصبی حاوی پیغام درد به مغز می شود. رژیم غذایی مناسب برای افراد مبتلا به کمردرد، رژیمی است که بتواند التهاب بدن را کاهش دهد و برای کاهش این التهاب و در نتیجه کاهش کمردردتان باید از خوردن بیش از حد مواد حاوی کافئین مثل چای یا قهوه ی غلیظ یا غذاهای فرآوری شده مثل سوسیس، کالباس و انواع کنسروها بپرهیزید.
۷) حمل کیف های سنگین
میزان آسیبی که حمل کردن کیف های سنگین به ستون فقرات وارد می کند با آسیبی که هنگام انجام دادن ورزش های حرفه یی و سنگین به ستون فقرات وارد می شود برابری می کند و این زنگ خطری است برای افرادی که در طول روز با کیف دستی های سنگین روانه ی محل کار، خرید یا محل درس شان می شوند.
۸) تشک های قدیمی
عمر مفید یک تشک خوب بین نه تا ده سال است. اما اگر خواب راحتی ندارید یا بیشتر وقت ها اول صبح کمرتان درد می کند، ممکن است مشکل از تشک تان باشد، حتی اگر پنج یا شش سال بیشتر از عمرش گذشته باشد بهتر است هر پنج سال یک بار تشک تان را عوض کنید و یک تشک خوب و طبی بخرید.
۹) پوشیدن کفش های پاشنه بلند
وقتی که شما کفش پاشنه بلندی به پا می کنید، برای حفظ تعادل بدن تان مجبورید که کمی متمایل به جلو راه بروید و کمرتان را هم وادار به تحمل وزن بیشتری کنید. همچنین پوشیدن انواع صندل ها هم باعث حرکت مداوم پاهای تان به طرفین و درنتیجه وارد آمدن فشاری مضاعف به ستون فقرات تان می شود. برای رفت و آمد روزانه به محل کار یا تحصیل یا حتی خرید، از کفش های سبک و راحت استفاده کنید.
۱۰) اعتیاد به برنامه های تلویزیونی
اگر دشمن خودتان و کمرتان هستید، می توانید برای هر چه بهتر و سریع تر آسیب رساندن به ستون فقرات تان ساعت ها جلوی تلویزیون چمباتمه بزنید و مشغول تماشای فیلم های سینمایی، سریال ها یا فوتبال شوید. بهتر است هنگام تماشای تلویزیون کنترل آن را دورتر از خود قرار دهید تا در طول برنامه چند مرتبه مجبور به بلند شدن از جای خود و تغییر وضعیت تان شوید.
بسته به اینکه علت کمر درد چیست و چه مدت طول کشیده است درمان آن متفاوت است. کمردرد بندرت نیاز به جراحی دارد حتی اگر علت آن فتق دیسک باشد. اگر یکبار کمردرد گرفته اید احتمال آن هست که باز هم بگیرید. پس گرچه درمان کمردرد مهم است ولی مهم تر از آن مدیریت (Management) آن است. باید یاد بگیرید چگونه مانع از بروز مجدد کمردرد شوید. مهم ترین روش های پیشگیری از بروز کمردرد این است که عضلات کمر و شکم خود را قوی نگه دارید، یاد بگیرید درست بایستید، سبک زندگی (Life Style) صحیح داشته باشید و استرس را مهار کنید .
کمردرد حاد چیست؟
کمردرد حاد به کمردردی گفته می شود که از شروع آن کمتر از سه ماه گذشته است. علت عمده این کمردرد ها وارد آمدن فشار زیاد به قسمت های پایینی ستون فقرات است. کارهایی مانند بلند کردن یا هل دادن اجسام سنگین، حرکات نا متعادل و چرخشی ستون مهره یا انجام ورزش های جدید بدون داشتن آمادگی میتوانند موجب کمردرد حاد شود .
البته علل دیگری مانند شکستگی های مهره، عفونت یا تومور های مهره هم میتوانند موجب کمردرد حاد شوند ولی شیوع آنها کمتر بوده و درمان آنها در قسمت های دیگر بررسی شده است .
اکثر کمردردهای حاد در عرض چند هفته خوب میشوند.
اگر درد شما تازه شروع شده است بهترین راه درمان مصرف دارو است. استفاده از استامینوفن، بروفن یا ناپروکسن یا دیگر داروهای ضد التهابی مفیدند. از داروهای شل کننده عضلانی هم در درمان کمردرد های حاد استفاده میشود. این داروها را روزانه در وعده های منظم مصرف کنید. به کار روزانه خود ادامه بدهید.
اگر درد زیاد است 1 2 روز استراحت کنید ولی نه بیشتر. استراحت بیش از دو روز ممکن است به علت - ایجاد مشکلات روحی و به علت کاهش قدرت انقباضی عضلات کمر درد را بیشتر کند. همچنین با استراحت طولانی مدت خطر لخته شدن خون در ساق پا افزایش می یابد پس فرد دچار کمردرد باید هرچه زودتر فعالیت معمول روزانه را شروع کند. برای 1 2 روز در وضعیتی که راحت هستید استراحت کنید. به پشت - بخوابید و یک بالشت زیر زانو های خود بگذارید تا کمی خم شوند یا به پهلو بخوابید و یک بالشت بین پاهایتان بگذارید. برای مدت طولانی در یک وضعیت نخوابید. هر 2 3 ساعت حدود 12 22 دقیقه قدم بزنید - و دوباره دراز بکشید.
هر 2 3 ساعت یکبار کمر خود را به مدت 1۶ 22 دقیقه گرم کنید. با کیسه آب گرم یا حوله برقی. دوش - آب گرم هم مفید است. برای بعضی افراد سرد کردن بهتر از گرم کردن موجب کاهش درد میشود. میتوانید به همین تعداد و مقدار ذکر شده محل درد را سرد کنید و امتحان کنید که آیا سرد کردن موضع برای شما مفید است یا خیر. معمولا وقتی بعد از یک فعالیت بدنی شدید کمردرد ایجاد میشود در چند روز اول سرد کردن محل درد مفید است و بعد از گذشت چند روز ممکن است گرما مفیدتر باشد .
بستن کمر با هر چیزی که بتواند کمر را گرم نگه دارد مفید است. میتوانید برای چند روز از یک کمربند طبی استفاده کنید و یا حتی یک شال به دور کمر خود ببندید .
اگر کمردرد بیش از 3 روز طول بکشد یا درد کمر یا ساق شما بدتر شود یا بعد از خوب شدن دوباره شدید شود باید به پزشک مراجعه کنید .
کمردرد مزمن چیست؟
کمر درد مزمن به کمردردی گفته می شود که از شروع آن بیش از سه ماه گذشته است .
مهمترین روش درمان کمردرد های مزمن عبارتست از :
1. تقویت عضلات کمر با استفاده از نرمش های خاص (باید توسط فیزیوتراپیست یا پزشک متخصص تجویز شود)
2. تغییر روش زندگی : به این معنی که باید یاد بگیریم چگونه بایستیم، بنشینیم، چگونه اجسام را بلند کنیم، چگونه رانندگی کنیم و …
3. گرم نگه داشتن کمر با پوشیدن لباس های گرم یا بستن یک شال به دور کمر
4. استفاده از دارو : درد مزمن ایجاد بیخوابی و بی تحرکی میکند و متعاقب آن فرد تحریک پذیر و مضطرب و دچار افسردگی میشود. بوجود آمدن این حالت عصبی درد را بیشتر میکند. این یک سیکل معیوب است که موجب تشدید وضعیت می شود و برای درمان باید شکسته شود. درد هم روی بدن و هم روی ذهن تاثیر میگذارد پس باید با روش های کنترل استرس و مشاوره روانشناسی وضعیت را بهتر کرد .
روش های دیگری هم برای درمان کمردرد وجود دارد که ممکن است در صورت ناموفق بودن درمان های ذکر شده پزشک معالج از آنها استفاده کند. این روش ها تاثیر ثابت در همه افراد ندارند. به زبان دیگر ممکن است در یک فرد تاثیر بسیار خوبی داشته باشند و در فرد دیگر تاثیر متوسط داشته باشد.
این روش ها عبارتند از فیزیوتراپی، طب سوزنی و ...
